1944- Skrzydła Nadziei

Halifax JP 276 A NA POMOC WOLNEJ POLSCE

34-letni Irlandczyk sierżant Kenneth James Ashmore, był członkiem załogi RAF, jednym z strzelców pokładowych Halifaxa. Bombowiec, czterosuwowy Handley Page Halifax JP-276 „A” wystartował z Campo Casale koło Brindisi we Włoszech wieczorem 4 sierpnia 1944 roku. Jego celem było wykonanie zrzutu w strefie „SAN 125” pod Skierniewicami. Zawartość zrzutu stanowił sprzęt medyczny, pojemniki z amunicją i bronią do walki z Niemcami w Warszawie. Niestety, samolot po długim locie został zestrzelony prawdopodobnie przez rosyjski myśliwski samolot w nocy 4/5 sierpnia. Paląc się dotarł na obrzeża miasta Dąbrowa Tarnowska, gdzie wbił się w ziemię aż na głębokość 2-4 m.

Według relacji naocznych świadków szczątki maszyny rozproszone były nawet kilkaset metrów od miejsca katastrofy. Członkowie załogi zostali potajemnie pochowani na cmentarzu parafialnym w Dąbrowie Tarnowskiej. W 1948 roku zostali ekshumowani i pochowani w brytyjskiej kwaterze na krakowskim cmentarzu Rakowickim.

62 lata później….

W 2006 roku do Dąbrowy Tarnowskiej przybyli przedstawiciele Muzeum Powstania Warszawskiego. Szukali miejsca katastrofy Halifaxa. Prace wykopaliskowe przeprowadzone jakiś czas później pozwoliły wyodrębnić części bombowca, który został wbity w ziemię i pozostał tam przez 62 lata. Były to głównie części silników, poszycia i podwozia. Resztki rozbitego i spalonego samolotu zostały zabezpieczone przez specjalistów z Muzeum Powstania Warszawskiego.

Kości członków załogi znalezione podczas prac zostały zabrane do Warszawy z należnym im szacunkiem. Tam przeprowadzono testy DNA w celu ostatecznego określenia tożsamości członków  załogi Hlifaxa.

Załoga składała się z 7 osób: 5 Kanadyjczyków z RCAF i 2 z RAF (1 Brytyjczyk i 1 Irlandczyk):

Pilot F / L Arnold R. BLYNN RCAF

P / O Navigator George A. CHAPMAN RCAF

F / O W / OP Harold R. BROWN RCAF

F / Stg Bomb. C.B. WYLIE RCAF

F / S A / G Arthur G. W. LIDDELL RCAF

Stg. F / E Frederic G. WENHAM RAF

Stg. A / G Kenneth J. ASHMORE RAF

1944 – Skrzydła Nadziei. Wystawa „Halifax JP 276 A na pomoc wolnej Polsce ” przygotowana przez Muzeum Powstania Warszawskiego została otwarta 6 sierpnia 2007 roku w Warszawie. Dyrektor Muzeum Jan Ołdakowski zaprosił oficjalną delegację z Dąbrowy Tarnowskiej. Wszystkie części samolotu zostały oczyszczone i zakonserwowane przez specjalistów z Muzeum. Na wystawie prezentowane była również zawartość pojemników zrzutowych (opatrunków i amunicji), a także rzeczy osobiste załogi, takie jak scyzoryk, mapy, spadochron i broń.

11 sierpnia 2007 roku odbyła się uroczystość patriotyczna i religijna na cmentarzu parafialnym w Dąbrowie Tarnowskiej. W obecności kilkuset osób odsłonięto pomnik zbudowany na miejscu pierwszego pochówku załogi Halifaxa.

W dniu 4 listopada 2007 roku odbyły się ceremonie pogrzebowe szczatków załogi znalezionych podczas prac wykopaliskowych. Organizatorami uroczystości na krakowskim cmentarzu Rakowickim była Ambasada Kanady, Wielkiej Brytanii i Irlandii, które ściśle współpracowały z Muzeum Powstania Warszawskiego. Irlandię reprezentował Charge d’Affaires Ambasada Irlandii Ralph Victory. Na uroczystość zaproszono członków rodziny wszystkich siedmiu lotników. Rodziny członków załogi były głównie reprezentowane przez ich bratanków i siostrzenice, którzy mieszkają w Kanadzie, Wielkiej Brytanii i Irlandii. Po uroczystości kościelnej kondukt żałobny przeszedł na krakowski cmentarz Rakowicki, gdzie w asyście kompani honorowych złożono trumnę do grobu.

Po ponad 63 latach szczątki bohaterskich lotników zostały pogrzebane z godnością i należytym szacunkiem.

5 października 2007 roku krewni lotników odwiedzili miejsce katastrofy alianckiego samolotu. Burmistrz Dąbrowy Tarnowskiej przedstawił historię i teraźniejszość miasta. Pokazał fotografie i fragment filmu ukazujący wykopaliska archeologiczne i odsłonięcie pomnika na cmentarzu parafialnym. Każdy członek rodziny otrzymał także małą torbę z ziemią z miejsca katastrofy, małą metalową część samolotu i DVD z filmową relacją z odsłonięcia pomnika oraz otwarcie wystawy „1944 – Skrzydła nadziei . Halifax JP 276 A do Assist Free Poland „. Wszyscy byli głęboko poruszeni.

Siostrzenica sierż. Kennetha Ashmore’a, Teresa McMahon powiedziała:

„To by znaczyło tak wiele dla mojej matki – była siostrą Kennetha, wiedziała, że ​​został tu pochowany wiele lat temu i zawsze chciała przyjechać do Krakowa.”

Na ceremonii pożegnania burmistrz zapewnił krewnych, że załoga zostanie zachowana w pamięci mieszkańców i przekazana potomnym. Pomnik będzie pod opieką samorządu lokalnego. W odpowiedzi burmistrz usłyszał te słowa: „Zawsze mówiono nam, że Polacy są dobrymi ludźmi – dziś przekonaliśmy się o tym. Dziękuję wam za wszystko. Minęło 63 lata od zdarzenia i jesteśmy bardzo szczęśliwi, że mogliśmy z bliskimi pożegnać naszych bliskich i przyjaciół z pomocą Polaków. Ich kości spoczęły w polskiej ziemi, która jest tysiące kilometrów od naszych domów. „

Kenneth James Ashmore urodził się w Dublinie, gdzie był studentem medycyny w Trinity College, zaciągając się do RAF w kwietniu 1943 roku jako ochotnik przerwał naukę z zamiarem kontynuowania jej po wojnie. Został pośmiertnie odznaczony Gwiazdą za wojnę 1939-1945, Gwiazdą  Włoch, Medalem Wspólnoty Brytyjskiej za udział w II wojnie światowej oraz Klamrą. 12 kwietnia 1996 roku rząd Polski odznaczył sierżanta Kennetha Jamesa Ashmore Krzyżem Polskiej Armii Krajowej- za odwagę w walce o wyzwolenie Polski.

 Cześć i chwała bohaterom!